جدی‌ترین علائم سرطان روده

علائم سرطان روده با توجه به نوع آن و طول مدت زمان ابتلا به سرطان روده متفاوت است. ممکن است در بدن حدود 50 درصد از افراد مبتلا به سرطان روده، هیچ‌گونه علامتی مشاهده نشود یا علائم و نشانه‌های اولیه به صورت خیلی جزئی مشاهده شود. مشاهده هر کدام از این علائم را باید به عنوان زنگ خطر دانست و هر چه سریعتر حتما به پزشک متخصص مراجعه کرد.

دلایل شناخت علائم سرطان روده

امروزه سرطان به عنوان يك بيماري خطرناک اما قابل کنترل شناخته شده است که با تشخیص به موقع می‌توان مانع از پیشرفت آن شد؛ بنابراین به منظور کاهش علائم و عوارض بیماری، کاهش هزینه‌ها، کاهش استرس و افزایش کیفیت زندگی، بیماران و اطرافیان بیمار باید آگاهی خود را نسبت به مهمترین علائم سرطان روده افزایش داده و بیماری را مدیریت و کنترل کرد. در ایران، سرطان روده به عنوان سومین نوع از انواع سرطان شناخته شده که در مردان، میزان ابتلا بیشتر است. این مقاله با هدف بررسی تخصصی جدی‌ترین علائم سرطان روده (کولورکتال) است.

علائم سرطان روده

لطفا قبل از مطالعه این مقاله به این موضوع توجه داشته باشید که  علائم سرطان روده ممکن است شبیه به سایر علائم نظیر عفونت‌ها، تب، بواسیر (هموروئید) و بیماری‌های التهابی روده باشد؛ بنابراین در صورت مشاهده این علائم، آن‌ها را یادداشت و هر چه سریعتر با مراجعه به پزشک متخصص، علائم خود را بررسی کرده و آسوده خاطر شوید. در ادامه به بررسی برخی از این علائم می‌پردازیم.

• یبوست

یکی از رایج‌ترین علائم سرطان روده است که در صورت وجود تومور در قسمت انتهای روده بزرگ منجر به سختی حذف مواد زائد شده و باعث یبوست می‌شود. در صورتی که بدون مشکل از قبل، با دفع مدفوع مشکل دارید این نشانه را جدی بگیرید و حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

• اسهال

اگر به مدت چند هفته به صورت دائم، دچار اسهال شده‌اید می‌تواند از علائم سرطان روده باشد. در صورتی که تومور منجر به انسداد قسمتی از کولون شود ممکن است دچار اسهال شوید. همچنین ممکن است باد معده، دردشکمی، سرگیجه، استفراغ را همراه این علائم تجربه کنید. تومور ممکن است باعث حساسیت و باریک شدن روده شود. اگر این تغییرات اسهال و یبوست بیش از 4 هفته ادامه داشته باشد، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.

• خون در مدفوع

در بیشتر مواقع وجود خون در مدفوع، نتیجه وجود توده در قسمتی از رگ‌های کمر است که شکننده شده و در هنگام دفع مدفوع، خون دیده می‌شود. این نوع خونریزی در حالت طبیعی قرمز است. با این حال اگر متوجه خون تیره یا سیاه در مدفوع خود شدید می‌تواند از علائم سرطان روده باشد. همچنین بیماری پولیپ، التهاب روده و همورئید نیز باعث خونریزی می‌شوند.

• احساس مداوم دفع مدفوع

در صورتی که دائما تصور می‌کنید که نیاز به دفع مدفوع دارید اما دفع مدفوع ندارید، نشانه خوبی نیست. همچنین تغییر در حرکات روده‌ای و سرطان می‌تواند از شکل مدفوع مشخص شود.

• مدفوع باریک

مدفوع باریک از علائم سرطان کولون است. تومور در سمت چپ روده بزرگ اغلب منجر به انسداد مسیر و باریک شدن مدفوع می‌شود. در صورت بروز این علامت و تغییر شکل مدفوع حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

• انسداد روده و درد شکمی

دردشکمی در افراد مبتلا به سرطان روده یکی ازمهمترین علائم سرطان روده است. درد ممکن است به صورت کولیک باشد و به صورت مداوم احساس درد نکنید. بعضی مواقع بیمار در زمان مراجعه به پزشک عنوان می کند که احساس می‌کنم یک توپ در شکمم وجود دارد. این درد نشان می‌دهد که سرطان، در دیگر اعضا و اندام‌های بدن نیز در حال گسترش است. سرطان روده می‌تواند به ارگان‌های دیگر بدن از جمله کبد، ریه، استخوان و مغز نیز سرایت کرده و در تمام بدن گسترش یابد (فرآیند متاستاز).  در این حالت سرطان روده پیشرفته است.

• آنمی یا کم‌خونی

آنمی بر اثر کمبود تعداد گلبول‌های قرمز به وجود می‌آید. هموگلوبین در گلبول‌های قرمز مسئول انتقال اکسیژن است. علائم آنمی شامل رنگ پریده، ضربان قلب تند و نامنظم، تنگی تنفس، سرگیجه و سردی دست و پا از مواردی است که باید به آن‌ها توجه شود،؛ بنابراین در صورت انجام آزمایش و تشخیص کم خونی حتما باید در مرحله بعد، علت آن را تشخیص داد و تنها به مصرف قرص آهن اکتفا نکرد.

• از دست دادن ناگهانی وزن

در صورتی که سن شما بالای 50 سال است و شما بدون دلیل وزن از دست می‌دهید حتما یک چکاپ کامل انجام دهید. در سرطان ریه و پانکراس بیماران کاهش شدید وزن دارند، ولی در سرطان روده تعدادی از بیماران ممکن است با کاهش وزن مواجه شوند.

• ضعف و خستگی

ضعف و خستگی از دیگر علائم سرطان روده است. پولیپ‌های بزرگ و تومور در روده بزرگ منجر به خونریزی و فقر آهن شده که نتیجه آن کمبود اکسیژن، ضعف و خستگی است؛ البته خستگی و ضعف به دیگر بیماری‌ها نیز مرتبط است. خستگی رابطه مستقیم با کم‌خونی دارد؛ بنابراین حتما به این موضوع توجه داشته باشید که تعداد گلبول‌های قرمز شما نرمال باشد.

• باد شکم و دفع آن

بسیاری از مردم مشکل باد شکم دارند، اما در صورت همراه شدن با دیگر علائم عنوان شده می‌تواند از علائم سرطان روده باشد که منجر به انسداد روده بزرگ می‌شود. با توجه به نوع انسداد، عبور گاز و مایعات به خارج بدن ممکن است با مشکل مواجه شود؛ بنابراین در صورتی که باد شکم شما را اذیت می‌کند برای تشخیص علت به پزشک مراجعه کنید.

علائم متاستاز سرطان روده

25 درصد بیماران زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که سرطان در ارگان‌های متخلف پخش شده است؛ در صورتی که سرطان روده در کبد پخش شده باشد، علائم ممکن است شامل تهوع، استفراغ، خستگی، تورم پاها و دست‌ها، افزایش قطر شکم و یا زردی باشد. اگر ریه‌ها درگیر شوند، نشانه‌ها ممکن است شامل تنگی نفس، مشکل در تنفس، سرفه، درد یا خستگی باشد که در این شرایط  با انجام آزمایش و عکس‌برداری تشخیص داده می‌شود. اگر استخوان‌ها آسیب دیده باشند، این علائم ممکن است شامل کمردرد، شکستگی، یبوست و یا سطح بالای کلسیم باشد. اگر مغز یا نخاع تحت تاثیر قرار بگیرد، علائم سرطان روده شامل سردرد، سرگیجه، از دست دادن حافظه، تاری دید یا دو بینی، مشکل در صحبت یا تشنج است. اگر غدد لنفاوی شکم تحت تاثیر قرار گیرند، علائم ممکن است شامل نفخ، تورم شکم و یا ازدست دادن اشتها باشد.

عوامل خطرساز و ایجاد سرطان روده

از مهمترین عوامل خطرساز سرطان روده بزرگ می‌توان به الگوهای رفتاری و سبک زندگی نامناسب مانند کمبود فعالیت بدنی، چاقی، رژیم غذایی نامناسب مانند رژیم غذایی کم فیبر با چربی بالا، مصرف گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده، نداشتن خواب کافی، مصرف مشروبات الکلی و سیگار، ژنتیک، سوابق خانوادگی ،پولیپوز و کولون ارثی غیرپولیپی یا سندرم لینچ، سوابق فردی ابتلا به بیماری‌هایی مثل پولیپ و بیماری التهاب افزایش روده‌ها، سن، جنسیت و عوامل اقتصادی-اجتماعی اشاره کرد.

نقش ژنتيك در ابتلا به سرطان روده

ژنتیک ممكن است نقش مهمي در ايجاد بيماري در افراد جوان داشته باشد. افرادي كه یک یا چند مورد مبتلا به این بیماری را در خانواده یا فامیل خود داشته اند، احتمال بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند. بررسي‌هاي انجام شده در دنيا نشان مي‌دهد كه در بيش از 5 درصد موارد سرطان روده بزرگ، فاكتورهاي ژنتيك نقش بسیار مهمی در ابتلا به این بیماری ايفا مي‌كنند و در حدود 10 تا 15 درصد از تمام مـوارد ايـن بيمـاري، به عامل ارث اختصاص داده می‌شود.

اين افزايش ميزان خطر مـرتبط بـا سـوابق خانوادگی، به تعداد افراد مبتلا و نيز سـن تـشخيص بيمـاري در بستگان بستگی دارد؛ بنابراین افراد بالای 50 سال و افرادی که سابقه خانوادگی در ابتلا به این بیماری دارند، بایستی انجام آزمایش‌های غربالگری سرطان روده را جدی بگیرند. همچنین در بسياري از كشورهاي پيشرفته، انجام غربالگری تاثیر بسیار زیادی در جلوگیری از مرگ بر اثر سرطان روده بـزرگ و پیشگیری داشـته اسـت.

روش‌های تشخیص سرطان روده

تشخیص سرطان روده دارای چندین روش است از جمله آزمایش خون، آزمایش آنزیم‌های کبدی، بیوپسی یا نمونه‌برداری، آزمایش مدفوع، کولونوسکوپی، پروکتوسکوپی، تصویربرداری و سی تی اسکن تومورگرافی است که با توجه به وضعیت جسمانی، شرایط سنی، سابقه خانوادگی و نشانه‌هایی که بیمار تجربه کرده است، روش تشخیص و درمان در هر بیمار متفاوت می‌شود. هر کدام از راه‌های تشخیص سرطان روده، مزایا و معایب، محدودیت‌ها و امکانات مخصوص به خود را دارد.

کلام پایانی

آگاهی و شناخت علائم سرطان روده می‌تواند به تشخیص زودهنگام این سرطان و در نهایت درمان بهتر کمک کند. هر چند انجام به موقع آزمایشات غربالگری سرطان و چکاپ‌های دوره‌ای می‌تواند از ابتلا به بسیاری  از بیماری‌ها از جمله انواع سرطان جلوگیری کند.