ورزش برای درمان سرطان را دست کم نگیرید
یکی از باورهای اشتباهی که بعضی‌ها درباره سرطان دارند این است که نباید خیلی تحرک داشته باشند و همیشه باید استراحت کنند. اما بدانید که ورزش بخش مهمی از برنامه درمان سرطان است. خیلی از تحقیقات نشان می‌دهند که ورزش منظم می‌تواند سلامت جسمی و روحی را در هر مرحله از درمان بهتر کند. حتی اگر قبل از تشخیص سرطان فعالیتی نمی‌کردید، الان یک برنامه ورزشی که متناسب با نیازهای منحصر به فرد شما باشد می‌تواند به درمانتان کمک کند. ولی خب طبیعتاً هر ورزشی که دلتان خواست مناسب نیست و نکاتی باید رعایت شود. در این مقاله می‌خواهیم درباره فواید ورزش برای سرطان و این که چه مواردی را می‌توانید انجام دهید را به شما بگوییم، با ما همراه باشید.
فواید ورزش در سرطان چیست؟
اگر یک برنامه ورزشی مناسب در حین و همچنین بعد از درمان داشته باشید، قطعاً فواید زیر را می‌تواند داشته باشد:
- احتمال بروز عوارض جسمی مانند خستگی، نوروپاتی، ورم لنفاوی، پوکی استخوان و حالت تهوع کمتر می‌شود
- ریسک ابتلا به افسردگی و اضطراب را کاهش می‌دهد
- شما را تا جایی که ممکن است فعال و مستقل نگه می‌دارد
- باعث می‌شود تعادلتان بیشتر شود تا آسیب‌های ناشی از افتادن کمتر شود
- جلوگیری از تحلیل عضلات و در نتیجه افزایش قدرت را به دنبال دارد
- از افزایش وزن و چاقی که با افزایش خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارد، جلوگیری می‌کند
- باعث می‌شود که خواب بهتری داشته باشید
- مدت زمانی که لازم است در بیمارستان بستری باشید را کاهش می‌دهد
- درمانتان را در تخریب سلول‌های تومور مؤثرتر می‌کند
- احتمال بقا در بعضی از سرطان‌ها مثل سرطان پستان و سرطان روده بزرگ را بیشتر می‌کند
- خطر ابتلا به بقیه سرطان‌ها را کاهش می‌دهد
- از سایر بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و دیابت جلوگیری می‌کند
- حالت تهوع کمتر می‌شود
- به شما کمک می‌کند تا وزنتان را کنترل کنید
- اعتماد به نفستان بیشتر می‌شود
- کیفیت زندگیتان بهتر می‌شود
قبل از شروع به ورزش به چه نکاتی دقت کنیم؟
همیشه قبل از شروع یک برنامه ورزشی در حین درمان سرطان یا حتی بعد از آن، با پزشک خود مشورت کنید. هرچند که ثابت شده است ورزش برای انواع مختلف درمان سرطان موردی ندارد، ولی توانایی شما در ورزش و انواع تمریناتی که می‌توانید انجام دهید به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع سرطانی که دارید
- روش‌های درمانی که استفاده می‌کنید
- عوارض جانبی که دچار آن شده‌اید
- میزان آمادگی و سطح شما در ورزش
- سایر بیماری‌هایی که ممکن است داشته باشید
اگر قبل از درمان فعالیت داشتید، ممکن است الان نتوانید مثل قبل ورزش کنید. بعد از درمان سرطان کمی زمان می‌برد تا به سطحی که قبلاً داشتید، برگردید. از پزشک خود بخواهید که یک متخصص ورزش سرطان واجد شرایط را که می‌تواند بهترین برنامه ورزشی را برای شرایط منحصر به فرد شما طراحی نماید، معرفی کند. شاید بتوانید به طور مستقل برنامه‌ای که به شما داده را انجام دهید یا اینکه ممکن است لازم باشد مدتی با کمک مربی کار کنید.
چه چیزهایی باید در برنامه تمرینی شما باشد؟
داشتن انواع مختلفی از تمرینات، رمز اصلی یک برنامه ورزشی مطمئن و مؤثر در طول درمان سرطان و بعد از آن است. به طور کلی، ورزش مناسب سرطان باید شامل موارد زیر باشد:
- تمرینات تنفسی
بعضی از افراد مبتلا به سرطان ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوند. همین موضوع باعث می‌شود که شما نتوانید تحرک بدنی زیادی داشته باشید. ورزش‌های تنفسی به حرکت هوا به داخل ریه‌ها کمک می‌کند، در نتیجه باعث بالا رفتن مقاومت شما می‌شود. همچنین، این تمرینات می‌تواند به کاهش هر گونه استرس و اضطرابی که منجر به سفت شدن و گرفتن عضلاتتان شده، کمک کند.
- حرکات کششی
انجام حرکات کششی به طور منظم می‌تواند انعطاف‌پذیری و وضعیت بدن شما را بهتر کند. همینطور به افزایش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به عضلات کمک می‌کند. در نتیجه بدن شما بهتر می‌تواند خودش را ترمیم کند. اگر در دوران قبل از سرطان تحرکی نداشتید، این نوع حرکات معمولاً مفید هستند. مثلاً پرتودرمانی دامنه حرکتی شما را محدود کرده و باعث سفت شدن عضلات می‌شود که در این مواقع تمرینات کششی باعث بهبود وضعیت‌تان خواهد شد.
- تمرینات تعادل
از دست دادن تعادل یکی از عوارض جانبی سرطان و درمان آن است. تمرینات تعادلی به شما کمک می‌کند تا با خیال راحت عملکرد و تحرک مورد نیازتان را برای انجام فعالیت‌های روزمره خود به دست بیاورید.
- ورزش هوازی
ورزش هوازی که به آن ایروبیک یا کاردیو هم می‌گویند، نوعی ورزش است که ضربان قلب شما را افزایش می‌دهد. این نوع ورزش، قلب و ریه‌های شما را تقویت می‌کند که باعث می‌شود در طول درمان و بعد از آن احساس خستگی کمتری کنید. پیاده‌روی یکی از راه‌های آسان برای انجام ورزش‌های هوازی است. مثلاً پزشک ممکن است به شما توصیه کند که 40 تا 50 دقیقه، 3 تا 4 بار در هفته، با سرعت متوسط پیاده‌روی کنید.
- تمرینات قدرتی
از دست دادن عضلات معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در طی درمان و بهبود سرطان فعالیت کمی داشته باشد. همچنین، بعضی از درمان‌ها باعث ضعیف شدن عضلات می‌شوند که تمرینات قدرتی یا مقاومتی به شما در حفظ و ساخت عضلات قوی کمک می‌کند. تقویت عضلات می‌تواند به بهبود تعادل شما، کاهش خستگی و سهولت انجام کارهای روزمره کمک کند. علاوه بر آن، بعضی از درمان‌های سرطان باعث پوکی استخوان و ضعف آن‌ها می‌شوند که این نوع تمرینات باعث جلوگیری از این مشکلات می‌شود.
چطوری در طول درمان با خیال راحت ورزش کنید؟
اگر عوارض جانبی ناشی از سرطان یا درمان آن را دارید، رعایت یک سری نکات در هنگام ورزش ضروری است. ممکن است مجبور شوید بسته به عوارض جانبی خاص خود، برنامه ورزشی‌تان را عوض کنید. به عنوان مثال، اگر درمان بر روی اعصاب دست شما تأثیر گذاشته است، استفاده از دستگاه‌های وزنه‌برداری نسبت به وزنه‌های دستی بهتر است؛ یا اگر استخوان‌تان به خاطر درمان ضعیف شده، ورزش‌هایی که باعث فشار آوردن بر گردن می‌شوند یا احتمال افتادن‌تان وجود دارد را انجام ندهید.
در اینجا راه‌حل‌های دیگری هم به شما می‌گوییم تا مطمئن باشید که در حالی که بیشترین استفاده را از تمرینات ورزشی می‌کنید، امنیت هم داشته باشید.
- آرام آرام پیش بروید
حتی اگر قبل از درمان هم ورزش می‌کردید، سطح فعالیت خود را کم کم افزایش دهید. این موضوع می‌تواند به شما کمک کند تا از آسیب‌دیدگی جلوگیری کرده و زود دلسرد و ناامید نشوید.
- در یک محیط امن ورزش کنید
اگر درمان سرطان سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف کرده، به باشگاه‌های بزرگ که میکروب به راحتی در آن‌ها پخش می‌شوند، نروید.
- به بدن خود گوش دهید
اگر سطح انرژی شما پایین است، مدت زمان یا شدت حرکات ورزشی را تنظیم کنید به طوری که احساس فشار نکنید.
- آب را فراموش نکنید
در طول تمرینات خود مقدار زیادی آب بنوشید تا از مواجه شدن با کمبود آب بدن جلوگیری کنید.
- رژیم غذایی مغذی داشته باشید
رژیم غذایی سالم و مناسب، به ویژه غذاهای سرشار از پروتئین، به بدنتان کمک می‌کند تا بعد از ورزش زودتر تقویت شوید. یک متخصص تغذیه آنکولوژی می‌تواند به شما در تهیه یک برنامه غذایی خوب کمک کند.
- به طور مرتب به پزشک خود مراجعه کنید
میزان سلامتی شما می‌تواند در طول درمان تغییر کند. مطمئن شوید که پزشک شاخص‌های مهم سلامتی شما را بررسی می‌کند، بنابراین می‌دانید که آیا ورزش بی‌خطر است یا نه.
- اگر تعداد گلبول‌های قرمز خونتان کم است (کم‌خونی) ورزش نکنید
- اگر سطح مواد معدنی موجود در خون شما مثل سدیم و پتاسیم طبیعی نیست، ورزش نکنید. معمولاً اگر زیاد استفراغ یا اسهال داشته باشید این اتفاق می‌افتد.
- برای جلوگیری از تحریک پوستی، افرادی که تحت درمان با تابش اشعه هستند نباید پوست منطقه درمان را در معرض کلر استخرهای شنا قرار دهند.
چکار کنیم که ورزش را کنار نگذاریم؟
- اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت تعیین کنید.
- تمرکز خود را روی تفریح بگذارید.
- برای این که همیشه برایتان تازگی داشته باشد کار متفاوتی انجام دهید. یوگا، رقص یا ایروبیک را امتحان کنید.
- از دوستان، خانواده و همکاران بخواهید تا با شما ورزش کنند.
- پیشرفت‌تان در ورزش را به صورت نموداری ثبت کنید.
- برای خودتان جایزه تعین کنید.
با ورزش دوست شوید
اول این که رابطه ورزش با سرطان را دست کم نگیرید. نکته اصلی در این راه این است که برنامه ورزشی خود را ساده و سرگرم‌کننده نگه دارید. تمرینات و تکنیک‌های آرام‌سازی روش‌هایی عالی برای از بین بردن اضطراب هستند و امید به درمان سرطان را بیشتر می‌کند. کاهش استرس قسمت مهمی در خوب شدن و خوب ماندن است. تأثیر ورزش بر سرطان‌ها را نادیده نگیرید و سعی کنید آن را جزء روتین زندگیتان قرار دهید. ورزش کردن امید را در دلتان بیشتر می‌کند و همین کلید طلایی بهبودی شماست. ورزش دوست شماست، شما هم با او دوست شوید.
