هورمون‌ها مواد طبیعی هستند که توسط غددی مانند تخمدان‌ها و بیضه‌ها در بدن‌تان ساخته شده، به وسیله جریان خون در بدن گردش پیدا کرده و به عنوان پیام دهنده بین یک قسمت از بدن و قسمت دیگر عمل می‌کنند. آن‌ها مسئول بسیاری از عملکردها در بدن‌تان از جمله رشد و فعالیت برخی سلول‌ها و اندام‌ها هستند. سیستم غدد درون ریز، شبکه‌ای از  غده‌هایی است که هورمون‌ها را تولید می‌کنند. هورمون‌ها به رشد برخی از انواع سلول‌های سرطانی مانند سرطان پستان و سرطان پروستات نیز کمک می‌کنند.

هورمون درمانی یکی از روش‌های درمان سرطان است. در این روش درمانی رشد سرطان‌هایی که از هورمون‌ها استفاده می‌کنند کاهش پیدا کرده و یا متوقف می‌شود. هورمون درمانی، درمان غدد درون ریز نیز نامیده می‌شود. هورمون درمانی به عنوان یک درمان سرطان ممکن است مستلزم مصرف داروهایی باشد که فعالیت هورمون‌ها را مسدود کرده یا باعث می‌شوند بدن ساختن این هورمون‌ها را متوقف کند. در هورمون درمانی ممکن است نیاز باشد غده‌ای که هورمون تولید می‌کند برداشته شود.

نحوه عملکرد هورمون درمانی در مقابل سرطان

برخی از سرطان‌ها برای رشد از هورمون‌ها استفاده می‌کنند. این بدان معنی است که سرطان به هورمون حساس و یا به هورمون وابسته است .در هورمون درمانی برای درمان سرطان از داروهایی برای مسدودکردن و یا کاهش میزان ترشح هورمون ها در بدن استفاده می‌شود تا رشد سرطان را متوقف و یا کند نمایند. عملکرد هورمون درمانی به این صورت است که مانع از تولید هورمون‌ها شده و یا مانع از رشد و تقسیم سلول‌های سرطانی می‌شود. این درمان برای همه سرطان ها مؤثر نیست.

سرطان‌هایی که به هورمون حساس هستند عبارتند از:

• سرطان پستان

• سرطان پروستات

• سرطان تخمدان

• سرطان رحم (که به آن سرطان آندومتر نیز گفته می‌شود)

از هورمون درمانی به دو دلیل استفاده می‌شود:

• درمان سرطان

 هورمون درمانی می‌تواند احتمال بازگشت سرطان را کاهش داده و یا باعث توقف و یا کاهش رشد آن شود.

• تسکین علائم سرطان

هورمون درمانی ممکن است برای کاهش علائم و یا جلوگیری از آن در مردان مبتلا به سرطان پروستات که قادر به جراحی یا پرتودرمانی نیستند ، مورد استفاده قرار گیرد.

انواع هورمون درمانی

دو نوع هورمون درمانی وجود دارد. در روش نخست بدن ساختن هورمون‌ها را متوقف می‌کند، و در روش دوم هورمون‌ها از انجام عملکرد طبیعی‌شان باز داشته می‌شوند. هورمون درمانی اغلب در کنار سایر درمان‌های سرطان استفاده می شود. نوع درمانی که استفاده می‌کنید به مواردی مانند نوع سرطان، مرحله آن، آیا سرطان برای رشد از هورمون‌ها استفاده می‌کند یا خیر و سلامت عمومی بدن‌تان قبل از دریافت هورمون درمانی بستگی دارد.

نقش هورمون درمانی در کنار درمان‌های دیگر

در صورت استفاده از سایر درمان‌ها، هورمون درمانی می‌تواند:

• قبل از جراحی یا پرتودرمانی تومور را کوچک‌تر ‌کند. این روش درمانی neo-adjuvant نامیده می‌شود.
• خطر بازگشت سرطان را پس از درمان اصلی کاهش می‌دهد. به این روش، درمان کمکی گفته می‌شود.
• سلول‌های سرطانی را که درقسمت‌های دیگر بدن گسترش یافته‌اند نابود می‌کند.

هزینه هورمون درمانی به مواردی مانند نوع هورمون درمانی که دریافت می‌کنید، مدت زمان و دفعات دریافت این درمان و محل سکونت‌تان بستگی دارد. با شرکت بیمه درمانی خود در مورد خدمات ارائه شده برای این درمان صحبت کنید. بسته به نوع هورمون درمانی که دریافت می کنید و روش دریافت آن ممکن است هورمون درمانی را در خانه، در مطب پزشک، کلینیک یا بیمارستان دریافت کنید. همچنین باید بدانید که هورمون درمانی معمولاً در توانایی کار کردن شما اختلالی ایجاد نمی‌کند.

عوارض جانبی هورمون درمانی

هورمون درمانی با توقف تولید هورمون‌ها یا ایجاد اختلال در نحوه عملکرد هورمون‌ها، می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته‌ای را ایجاد کند. عوارض جانبی ایجاد شده به نوع هورمون درمانی و نحوه پاسخ بدن به آن بستگی دارد. افراد به یک روش درمان پاسخ متفاوت می‌دهند، بنابراین همه عوارض جانبی یکسانی را تجربه نخواهند کرد. اگر مرد یا زن باشید، برخی از عوارض جانبی نیز متفاوت است.

برخی از عوارض جانبی رایج برای مردانی که هورمون درمانی سرطان پروستات دریافت می‌کنند عبارتند از:

• گرگرفتگی

• کاهش میل جنسی

• ضعف استخوان‌ها

• اسهال

• حالت تهوع

• سینه دردناک و بزرگ

برخی از عوارض جانبی رایج برای خانم‌هایی که هورمون درمانی سرطان پستان دریافت می‌کنند عبارتند از:

• گرگرفتگی

• خشکی واژن

• تغییر در دوره‌های عادت ماهیانه (اگر هنوز به یائسگی نرسیده باشید)

• کاهش میل جنسی

• حالت تهوع

• تغییرات خلق و خوی

• خستگی

روش‌های دریافت هورمون درمانی

برخی از روش‌های متداول دریافت هورمون درمانی عبارتند از:

• از راه دهان

در این روش دارو را به شکل قرص دریافت می‌کنید.

• تزریق

هورمون درمانی با تزریق در عضله بازو، ران یا باسن یا درست زیر پوست در قسمت چربی بازو، پا یا شکم انجام می‌شود.

• عمل جراحی

 ممکن است برای از بین بردن اندام‌هایی که هورمون ایجاد می‌کنند، جراحی انجام دهید. در خانم‌ها تخمدان‌ها و در مردان  بیضه‌ها برداشته می‌شوند.

تأثیر هورمون درمانی بر افراد

هورمون درمانی به روش‌های مختلفی بر روی افراد تأثیر می‌گذارد. تأثیر این روش به نوع سرطان‌تان، میزان پیشرفت آن، نوع هورمون درمانی دریافتی و دوز آن بستگی دارد. پزشکان و پرستاران نمی‌توانند به طور مشخص بدانند که در طول هورمون درمانی شما چه احساسی خواهید داشت.

اگر در حال انجام هورمون درمانی برای درمان سرطان پروستات هستید، آزمایشات منظم PSA را انجام می‌دهید. اگر هورمون درمانی مؤثر باشد، سطح PSA شما یکسان خواهد ماند یا حتی ممکن است پایین بیاید. اما اگر سطح PSA شما بالا برود ، این ممکن است علامت این باشد که درمان دیگر اثر ندارد. اگر این اتفاق بیفتد، پزشک در مورد گزینه‌های درمانی دیگر با شما صحبت خواهد کرد.

اگر از هورمون درمانی در سرطان سینه استفاده می کنید، معاینات منظم انجام می‌شود. معاینه‌ها معمولاً شامل معاینه قسمت‌های گردن، زیر بغل، قفسه سینه و سینه است. همچنین ماموگرافی مرتب خواهید داشت. پزشک‌تان ممکن است تصویربرداری یا آزمایشات خون را نیز دستور دهد.

رژیم غذایی مخصوص

هورمون درمانی برای سرطان پروستات ممکن است باعث افزایش وزن شود. اگر افزایش وزن برای‌تان مشکلی ایجاد می‌کند با پزشک، پرستار یا متخصص تغذیه خود در این خصوص صحبت کنید.

سخن پایانی

یکی از روش‌های درمان سرطان هورمون درمانی است که با توقف و یا کاهش ترشح هورمون‌های بدن از رشد سرطان جلوگیری کرده و یا سرعت انتشار آن را کاهش می‌دهد. این روش درمانی برای تمام سرطان‌ها مؤثر نیست.پزشکان از این روش برای درمان برخی سرطان‌ها مانند سرطان سینه و پروستات استفاده می‌کنند.