عوامل خطرآفرین برای سرطان

برای شناسایی عوامل خطرآفرین برای سرطان، افراد مبتلا به سرطان با افراد سالم مقایسه می‌شوند. به طور دقیق نمی‌توان فهمید که چرا یک نفر به  سرطان مبتلا می‌شود، اما تحقیقات نشان داده که برخی عوامل خطرآفرین ممکن است این احتمال را افزایش دهند. لیست زیر شامل بیشترین عوامل خطر آفرین شناخته شده برای سرطان است. با محدود کردن قرار گرفتن در معرض چنین عواملی می‌توان خطر ابتلا به سرطان‌های خاص را تا حد زیادی کاهش داد.

• سن

بالا رفتن سن یکی از مهم‌ترین علل اصلی سرطان است. طبق جدیدترین داده‌های آماری، میانگین سن تشخیص سرطان ۶۶ سال است. این بدان معناست که نیمی از موارد سرطان در افراد زیر این سن و نیمی در افراد بالای این سن رخ می‌دهد. یک چهارم موارد جدید سرطان در افراد ۶۵ تا ۷۴ سال تشخیص داده می‌شود. البته قابل توجه است که برخی از انواع سرطان، مانند نوروبلاستوما، در کودکان یا نوجوانان بیشتر از بزرگسالان است.

• الکل

نوشیدن الکل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان دهان، گلو، مری، حنجره، کبد و پستان را افزایش دهد. خطر سرطان برای کسانی که الکل مصرف کرده و همچنین از دخانیات استفاده می‌کنند بسیار بیشتر است.

• مواد سرطان زا

سرطان در اثر تغییر در برخی ژن‌ها ایجاد شده که باعث می‌شود نحوه عملکرد سلول‌ها تغییر کند. قرار گرفتن در محیط‌هایی که به دی ان ای آسیب می رسانند مانند این که در معرض مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو یا تشعشعات اشعه ماورا بنفش خورشید قرار بگیرید می‌توانند خطرآفرین باشند. اجتناب از برخی موارد دشوار است، خصوصاً اگر آلودگی در هوایی باشد که تنفس می‌کنیم، آبی باشد که می‌نوشیم، غذایی باشد که می‌خوریم یا موادی که برای انجام کارهای خود استفاده می کنیم.

• التهاب مزمن

التهاب یک واکنش فیزیولوژیکی طبیعی است که باعث بهبود بافت آسیب دیده می شود. یک فرآیند التهابی زمانی شروع می شود که مواد شیمیایی توسط بافت آسیب دیده ترشح شود. در پاسخ، گلبول‌های سفید خون برای کمک به ترمیم آسیب وارده، موادی ایجاد می‌کنند که باعث تقسیم و رشد سلول‌ها می‌شوند تا بافت را دوباره بسازند. پس از التیام زخم، روند التهابی به پایان می‌رسد.

در التهاب مزمن، روند التهابی حتی در صورت عدم وجود آسیب ممکن است آغاز شود و در مواقع لازم به پایان نمی‌رسد. اینکه چرا التهاب ادامه دارد همیشه مشخص نیست. التهاب مزمن ممکن است به دلیل عفونت‌هایی که از بین نمی ‌روند ، واکنش‌های ایمنی غیر طبیعی به بافت‌های طبیعی یا شرایطی مانند چاقی ایجاد شود. با گذشت زمان، التهاب مزمن می‌تواند باعث آسیب دی ان ای و منجر به سرطان شود. به عنوان مثال، افراد مبتلا به بیماری‌های التهابی مزمن روده، مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون، در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.

• رژیم غذایی

بسیاری از مطالعات احتمال وجود رابطه بین رژیم غذایی با افزایش یا کاهش خطر ابتلا به سرطان را بررسی کرده‌اند. دانشمندان بسیاری مواد افزودنی، مواد مغذی و سایر اجزای رژیم غذایی را برای ارتباط احتمالی با خطر سرطان بررسی نموده‌اند.

• هورمون ها

استروژن‌ها، گروهی از هورمون‌های جنسی زنانه هستند که با افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها نیز ارتباط دارند. به عنوان مثال، مصرف هورمون در درمان یائسگی  می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان را افزایش دهد. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مقادیر بالای این هورمون‌ها با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان ارتباط دارد.

• سرکوب سیستم ایمنی

بسیاری از افرادی که پیوند اعضا را انجام می‌دهند، داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی بدن مصرف می‌کنند تا بدن عضو را رد نکند. این داروهای “سرکوب کننده سیستم ایمنی” باعث می‌شوند که سیستم ایمنی بدن قادر به شناسایی و تخریب سلول‌های سرطانی یا مقابله با عفونت‌های ایجاد کننده سرطان نباشد. عفونت با اچ آی وی همچنین سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.

• عوامل عفونی

عوامل عفونی خاصی، از جمله ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها می‌توانند باعث سرطان شوند یا خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. برخی ویروس‌ها می‌توانند سیگنال‌هایی را که به طور معمول رشد و تکثیر سلول را کنترل کرده، مختل کنند. همچنین، برخی از عفونت‌ها سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند ، و بدن قادر به مقابله با سایر عفونت‌های سرطانی نیست. برخی ویروس‌ها‌، باکتری‌ها و انگل‌ها نیز باعث التهاب مزمن می‌شوند. بیشتر ویروس‌هایی که با افزایش خطر سرطان در ارتباط هستند می‌توانند از طریق خون و یا مایعات دیگر بدن به فرد دیگری منتقل شوند. شما می‌توانید با واکسیناسیون‌، داشتن رابطه جنسی محافظت شده خطر عفونت را کاهش دهید.

• چاقی

افراد چاق ممکن است در معرض خطر ابتلا به انواع مختلفی از سرطان باشند، از جمله سرطان پستان (در زنانی که یائسه شده‌اند)، روده بزرگ، راست روده، آندومتر (پوشش رحم)، مری، کلیه، لوزالمعده و کیسه صفرا. برعکس، داشتن یک رژیم غذایی سالم، تحرک بدنی و حفظ وزن مناسب ممکن است به کاهش خطر برخی سرطانها کمک کند.

• تشعشعات

تابش طول موج‌های خاصی که به آن تشعشعات گفته می‌شود، انرژی کافی برای آسیب رساندن به دی ان ای و ایجاد سرطان را دارد. این تشعشعات شامل رادون، اشعه ایکس، اشعه گاما و سایر اشکال تابش پرانرژی است.

• نور خورشید

آفتاب و قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش باعث پیری زودرس پوست و آسیب‌هایی می‌شود که می‌تواند منجر به سرطان پوست شود. افراد در هر سن و رنگ پوست باید مدت زمانی را که در آفتاب سپری می‌کنند ، به ویژه در اواسط صبح تا اواخر بعد از ظهر، محدود کرده و از سایر منابع تابش اشعه ماورا بنفش خودداری کنند.

• تنباکو

مصرف دخانیات دلیل اصلی سرطان و مرگ ناشی از سرطان است. افرادی که از محصولات دخانیات استفاده می‌کنند یا به طور منظم در اطراف دود دخانیات محیطی قرار دارند در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند زیرا محصولات دخانیات و دود دست دوم مواد شیمیایی زیادی دارند که به دی ان ای آسیب می‌رسانند. استفاده از دخانیات انواع مختلفی از سرطان را ایجاد می کند، از جمله سرطان ریه، حنجره، دهان، مری، گلو، مثانه، کلیه، کبد، معده، لوزالمعده، روده بزرگ و راست روده و دهانه رحم و همچنین سرطان خون حاد میلوئیدی. افرادی که از تنباکو بدون دود استفاده می‌کنند، خطر ابتلا به سرطان‌های دهان، مری و لوزالمعده را افزایش می‌دهند.

همان طور که قبلاً بیان شد عوامل خطرآفرین برای سرطان هر چیزی است که احتمال ابتلا به سرطان را در فرد افزایش می‌دهد. سرطان گروه متنوعی از بیماری‌ها است که علل، پیشرفت، علائم و درمان آن‌ها می‌تواند تفاوت زیادی با یکدیگر داشته باشد. برخی از عوامل خطرآفرین برای سرطان مانند سن قابل پیشگیری نیستند در حالی که برخی دیگر مانند چاقی، مصرف الکل و تنباکو با داشتن یک سبک زندگی سالم قابل کنترل هستند.

منبع

https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk