پشتیبانی: 09176179975-07132301625
عوارض جانبی کوتاه مدت شیمی درمانی به نوع داروهایی که دریافت می کنید بستگی دارد. عملکرد این داروها به این صورت است که سلول های سرطانی را که به سرعت در حال تقسیم شدن هستند مورد هدف قرار می دهد. بنابراین دیگر سلول های بدن که سالم هستند و به سرعت تقسیم می شوند نیز تحت تأثیر قرار می گیرند. برای مثال:
بیش از 100 نوع داروی شیمی درمانی وجود داشته که هر کدام عارضه جانبی خودشان را دارند. به خاطر داشته باشید که قرار نیست تمام عوارض جانبی ذکر شده در این مقاله را تجربه کنید. برای برخی این عوارض چندان شدید نیستند. این درحالی است که برای گروهی دیگر این عوارض می توانند بسیار ناخوشایند باشند.
بیشتر عوارض جانبی شیمی درمانی کوتاه مدت هستند و پس از پایان درمان از بین می روند. در عین حال مدیریت عوارض جانبی کوتاه‌مدت شیمی درمانی در طول درمان به شما کمک می‌کند تا این دوره را آسوده‌تر سپری کنید.برای کاهش عوارض جانبی شیمی درمانی، دارو تجویز می شود. برخی از عوارض کوتاه مدت شیمی درمانی به شرح زیر هستند:
از رایج ترین عوارض شیمی درمانی، خستگی شدید و کاهش انرژی است. کوفتگی، خواب آلودگی، گیجی، و بی قراری همگی از اثرات این عارضه هستند. در این شرایط حتی انجام فعالیت های روزانه برای شما سخت است. خستگی شدید بلافاصله پس از شروع درمان ظاهر می شود و معمولاً با استراحت کردن از بین نمی رود. ممکن است هفته ها و ماه ها پس از پایان دوره درمانی تان هنوز احساس خستگی کنید. در حالی که این خستگی و کاهش سطح انرژی یکی از عارضه های شیمی درمانی است، همچنین می تواند نشانه ای از افسردگی باشد.
تغییر اشتها در طول روند شیمی درمانی امری معمول است. داروها همچنین می توانند به طور موقت ذائقه غذایی شما را تغییر دهند. گاهی اوقات اصلاً احساس گرسنگی نمی کنید و زمانی ممکن است تمایل به انواع مختلفی ازغذاها داشته باشید.
شیمی درمانی همچنین می‌تواند باعث حالت تهوع و استفراغ گردد. معمولاً حالت تهوع چندین ساعت پس از درمان آغاز شده و می‌تواند برای ساعت‌های زیادی ادامه داشته و با استفراغ همراه شود. گاهی نیز روزها پس از درمان این حالت تهوع وجود دارد.
خوردن داروهای ضدتهوع می تواند مؤثر واقع شود. متناسب با نوع داروی شیمی درمانی که دریافت می کنید، پزشک تان داروهای ضدتهوع را تجویز می کند. چنان چه داروی استفاده شده تأثیری نداشت، پزشک تان را از این مسئله مطلع کرده تا داروی ضدتهوع دیگری را برای شما در نظر بگیرد. استفراغ همچنین می تواند بدن شما را دچار کم آبی کند. از نشانه های کم آبی می توان به داشتن دهان و پوست خشک، ادرار تیره‌رنگ و سرگیجه اشاره کرد. بهتر است در این شرایط تنها نمانید و فردی شما را همراهی کند.
برخی از داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد درد و یا داروهای ضد تهوع می توانند موجب یبوست یا اسهال شوند. این داروها همچنین می توانند باعث نفخ شوند. اگر اجابت مزاج تان دچار تغییر شد حتماً با پزشک یا پرستارتان صحبت کنید.
برخی از عوارض جانبی شیمی درمانی مانند کم اشتهایی، اسهال، استفراغ، حالت تهوع و کمبود آب باعث کاهش چربی بدن می شوند. بایستی مراقب وزن خود باشید و چنان چه کاهش وزن شما زیاد است تیم درمانی تان را درجریان قرار دهید.
اگر در حین دریافت شیمی درمانی دچار اضافه وزن شدید، چندین دلیل می تواند برای این مسئله وجود داشته باشد. یکی از این دلایل استفاده از داروهای خاص است. علاوه بر این، برخی از داروها، احتباس آب و بافت چربی را افزایش می دهند. عمدتاً دلیل افزایش بافت چربی استروئیدها است که این افزایش وزن در صورت و شانه ها بیشتر مشاهده می شود.
بسیاری از کسانی که شیمی درمانی دریافت می کنند نگران ریزش موی خود هستند. دلیل این ریزش مو داروهای شیمی درمانی است. برخی افراد ممکن است تمام موهای شان را به سرعت از دست بدهند این درحالی است که برخی دیگر پس از طی چندین مرحله درمان دچار ریزش مو می شوند. اگرچه ریزش موی سر بسیار رایج است، اما ریزش موی ابرو و مژه نیز ممکن است روی دهد. حتی این ریزش مو می تواند نواحی دیگر بدن مانند قفسه سینه و پاها را درگیر کند.
معمولاً ریزش مو 2 تا 3 هفته پس از اولین جلسه درمان روی می دهد. قبل از ریزش مو و در طول آن ممکن است در پوست سرتان احساس داغی و یا خارش کنید. در برخی از افراد پوست سر حساس شده و بر روی آن جوش هایی مشاهده می شود. پس از پایان شیمی درمانی، 4 تا 12 ماه طول می کشد تا موها مجدد به طور کامل رشد کنند. وقتی برای اولین بار موی سرتان رشد می کند ممکن است رنگ آن متفاوت بوده و حالت فر و مواج داشته باشد. به مرور زمان موی سرتان به حالت اولیه اش باز می گردد. برای افراد زیادی ریزش مو بسیار سخت و دشوار است. ریزش مو می تواند اعتماد به نفس شما را کاهش دهد و باعث ناراحتی و اضطراب شما شود. در این مورد با تیم درمانی تان صحبت کرده و از روانشناس کمک بگیرید.
برخی داروهای شیمی درمانی می توانند به بافت های موجود در دهان و گلو آسیب رسانده و باعث ایجاد زخم شوند. این زخم ها می توانند چنان دردناک باشند که عمل خوردن و آشامیدن را برای شما دشوار کنند. پس از اتمام درمان، این زخم ها از بین می روند. چنان چه متوجه هر گونه زخم عمیق در دهان خود شدید و یا عمل قورت دادن برای شما مشکل بود با پزشک تان صحبت کنید.
برخی از داروهای شیمی درمانی باعث نازک‌تر شدن پوست می شوند. این داروها همچنین پوست را تیره، خشک و یا دچار خارش می کند. در طول روند درمان و شاید چندین ماه پس از آن، پوست شما نسبت به نور خورشید حساس می شود. گاهی اوقات ممکن است رنگ ناخن های شما تیره شده و تغییر کند و خطوط سفیدی بر روی آن ها ایجاد شود. ناخن های شما ممکن است نازک و شکننده شوند.
سلول های خون در مغز استخوان که همان بخش اسفنجی مرکز استخوان است ساخته می شوند. مغز استخوان سه نوع سلول خون می سازد که عملکردهای مشخص و ویژه ای دارند:
سلول های جدید خون به سرعت تقسیم می شوند، به همین دلیل با دریافت شیمی درمانی دچار آسیب شده و از تعداد آن ها کاسته می شود. تعداد پایین سلول های خون می تواند باعث کم خونی، ابتلا به عفونت و مشکلات خونریزی شود. بنابراین قبل از شروع شیمی درمانی و پیش از آغاز هر دوره از شما آزمایش خون گرفته می شود.
کم خونی
اگر تعداد گلبول های قرمز خون شما کاهش پیدا کند، میزان اکسیژنی که در بدن شما به گردش در می‌آید نیز کاهش یافته و در نتیجه کم خونی ایجاد می شود که خستگی، بی حالی و سستی، سرگیجه و تنگی نفس را به دنبال خواهد داشت. تیم درمان تان به طور مداوم سطح گلبول های قرمز خون شما را بررسی می کنند. در صورت مشاهده هر یک از علائم کم خونی در طول دریافت شیمی درمانی، حتماً تیم درمان تان را از این امر مطلع سازید. چنان چه سطح گلبول های قرمز خیلی پایین بیاید، ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشید.
عفونت
اگر تعداد گلبول های سفید در طول شیمی درمانی کاهش پیدا کند، می تواند سیستم ایمنی بدن تان را تضعیف کند. این امر موجب می شود که احتمال ابتلا به عفونت در شما بالاتر رود. ممکن است پزشک تان به عنوان یک اقدام احتیاطی، مصرف آنتی بیوتیک ها را برای شما تجویز کند. در طول روند شیمی درمانی حتی یک عفونت جزئی به سرعت می تواند به یک مسئله جدی تبدیل شود.
چنان چه هر یک از علائم و نشانه های زیر را مشاهده نمودید، فوراً با پزشک تان تماس گرفته و یا به یکی از نزدیک‌ترین مراکز درمانی مراجعه کنید:
مشکلات خونریزی
پلاکت ها، سلول هایی هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. وقتی سطح پلاکت پایین است، در صورت بروز خونریزی مشکلاتی به وجود می آید. از آنجا که با کاهش سطح پلاکت خون، لخته شدن صورت نمی گیرد، بنابراین ممکن است برش ها و خراش های جزئی برای مدت طولانی خونریزی کنند. همچنین دچار خون دماغ و یا خونریزی لثه شوید و یا بدن‌تان به آسانی کبود شود. به همین دلیل تیم درمانی سطح پلاکت خون تان را بررسی می کنند. اگر شیمی درمانی باعث کاهش پلاکت خون شود، ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشید.
اگرچه عوارض جانبی کوتاه مدت شیمی درمانی مطلوب نیستند، اما بسیاری از آن ها قابل درمان بوده و یا می توان از آن ها جلوگیری کرد. پس از پایان شیمی درمانی، بیشتر این عوارض از بین می روند. پیش بینی این مسئله که بر اثر دریافت شیمی درمانی چه عوارض جانبی خواهید داشت دشوار است چرا که هر فردی با فرد دیگر متفاوت است. مدیریت عوارض جانبی کوتاه مدت شیمی درمانی تا حد زیادی می تواند باعث تسکین عوارض جانبی شیمی درمانی و یا بهبود آن ها شود.
تعداد بازدید : 68 نفر
7 نکته طلایی برای پیشگیری از سرطان
7/30/2023
سرطان چیست و چگونه شکل میگیرد؟
7/30/2023
* - لطفا نظر خود را در خصوص این مقاله بیان بفرمایید: