تأثیر شیمی درمانی بر رابطه جنسی و باروری در افراد مختلف و با توجه به نوع و دوز داروی شیمی درمانی که دریافت می‌کنند می‌تواند متفاوت باشد. بسیاری از افراد در حین دریافت شیمی درمانی متوجه کاهش علاقه خود به روابط جنسی می‌شوند. معمولاً این عدم علاقه به صورت موقت و گذرا است و پس از پایان دوره درمان مجدد به حالت طبیعی باز می‌گردند. بعلاوه برخی از داروهای شیمی درمانی، قدرت باروری در افراد را به طور موقت و گاهاً به صورت دائم کاهش می‌دهند.

تغییر در رابطه جنسی

طیف گسترده ای از مسائل باعث می‌شود تا در حین معالجه، افراد علاقه خود را به رابطه جنسی از دست بدهند. گذشته از احساس خستگی و کسالت، ممکن است تغییرات ظاهری بر عزت نفس و متعاقباً بر تمایلات جنسی تان تأثیر بگذارد.

همچنین این امکان وجود دارد که یک دلیل جسمانی برای عدم توانایی یا بی علاقگی به رابطه جنسی وجود داشته باشد. برای مثال، خشکی واژن و یا مشکلات نعوظ. خشکی بافت واژن باعث می‌شود عمل مقاربت دردناک بوده و احتمال ابتلا به عفونت‌های واژن نیز افزایش ‌یابد.

با وجود اینکه علائمی مانند خستگی شدید، اضطراب و نوسانات هورمونی ممکن است در انجام فعالیت جنسی هم در مردان و هم در زنان اختلال ایجاد کند، اما بسیاری از افراد نیز در حین دریافت شیمی درمانی همچنان قادر به داشتن یک زندگی جنسی فعال هستند.

اگر شریک جنسی دارید، تلاش کنید درمورد تغییر میل جنسی‌تان و این که زندگی جنسی شما پس از سرطان پرتحرک خواهد بود برای او توضیح دهید. البته اغلب درک این مسئله به زمان نیاز دارد. برخی از شرکای جنسی همچنین ممکن است از داشتن رابطه جنسی احساس نگرانی کنند- ممکن است از صدمه زدن به فرد مبتلا به سرطان بترسند و یا از تغییرات در همسر خود احساس ناراحتی کنند. اگر بعد از دریافت شیمی درمانی، رابطه جنسی دارید، توصیه‌های پیشگیری از بارداری را جدی بگیرید.

مقاربت ممکن است همیشه امکان‌پذیر نباشد، اما صمیمیت و نزدیکی می‌تواند هنوز هم بخشی از رابطه‌تان باشد. در مورد این که چه احساسی دارید، با شریک زندگی خود صحبت کنید. انطباق پیدا کردن با هر گونه تغییر نیازمند گذر زمان است. تلاش کنید به جای تمرکز کردن بر روی آن چه تغییر کرده است خودتان را (جسم، ذهن و شخصیت) به عنوان یک فرد کامل ببینید. اگر نگران تغییر در روابط عاطفی و یا عملکرد جنسی خود هستید با یک روانشناس یا مشاور در این زمینه صحبت کنید.

تغییر در باروری

اگر قصد دارید که در آینده صاحب فرزند شوید در مورد تأثیرات شیمی درمانی  و گزینه‌های در دسترس با پزشک‌تان صحبت کنید. زنان می‌توانند تخمک‌های خود را ذخیره کنند تا بعداً در آی وی اف(IVF) استفاده شوند و مردان نیز این امکان را دارند که اسپرم‌های خود برای زمان دیگری در آینده ذخیره نمایند تا در لقاح مصنوعی استفاده شوند. این عمل نیاز به بررسی دقیق داشته و بایستی قبل از شروع شیمی درمانی انجام شود.

استفاده از راه‌های پیشگیری از بارداری

ممکن است پزشک‌تان در مورد استفاده از راه‌های پیشگیری از بارداری در حین شیمی درمانی و بعد از آن با شما صحبت کند. اگرچه اغلب شیمی درمانی بر روی قدرت باروری تأثیر می‌گذارد، اما این بدین معنا نیست که احتمال بارداری را رد کند. برخی از زنان درحالی که شیمی درمانی دریافت می‌کنند، می‌توانند باردار شوند و همچنین یک مرد می‌تواند علیرغم دریافت شیمی درمانی، توانایی بارور کردن را داشته باشد.

داروهای شیمی درمانی می‌توانند به فرزند متولد نشده آسیب برسانند، بنابراین زنان بایستی برای پیشگیری از بارداری در طول دریافت شیمی درمانی برنامه ریزی کرده و مردان نیز بایستی از راه‌های پیشگیری استفاده کنند. اگر شما و یا شریک زندگی‌تان باردار شدید، با متخصص‌تان فوراً صحبت کنید. روش پیشگیری از بارداری که انتخاب می‌کنید به شما و شریک‌تان بستگی دارد. برخی از افراد از کاندوم‌های زنانه و یا مردانه برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند که فرد را در برابر هر گونه داروی شیمی درمانی که ممکن است در مایعات بدن آن‌ها وجود داشته باشد محافظت می‌کند.

تأثیر شیمی درمانی بر باروری زنان

شیمی درمانی می‌تواند سطح هورمون‌های تولید شده توسط تخمدان‌ها را کاهش دهد. این تغییرات هورمونی می‌تواند شامل گرگرفتگی، دوره‌های نامنظم و شروع ناگهانی یائسگی باشد. برای برخی زنان، کاهش سطح هورمون باعث می‌شود که دوره‌های آن‌ها در طول شیمی درمانی نامنظم شود، اما پس از درمان به حالت طبیعی باز می‌گردد. در برخی زنان شیمی درمانی یائسگی را به دنبال خواهد داشت. پس از یائسگی امکان بارداری وجود ندارد. علائم یائسگی شامل گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی پوست است. یائسگی زودرس– خصوصأ وقتی در زنان زیر 40 سال اتفاق می‌افتد- در دراز مدت ممکن است ضعف استخوان‌ها را به دنبال داشته باشد. این عارضه پوکی استخوان نامیده می‌شود. برای مدیریت علائم یائسگی با پزشک خود صحبت کنید.

تأثیر شیمی درمانی بر باروری مردان

داروهای شیمی درمانی می‌توانند باعث کاهش تعداد اسپرم تولید شده و کاهش توانایی حرکت آن‌ها شوند. این مسئله ممکن است باعث نازایی موقت و یا دائم شود. توانایی داشتن نعوذ نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد، اما معمولاً این امر به صورت موقت است. اگر در این خصوص دچار مشکلی هستید، با پزشک‌تان صحبت کنید.

کلام پایانی

برخی از داروهای شیمی درمانی می‌توانند بر زندگی جنسی شما و قدرت باروری‌تان تأثیر بگذارند. نوع دارو و دوز داروهای دریافتی بر این مسئله تأثیرگذار است. این مسئله که ممکن است علیرغم علاقه به داشتن فرزند نتوانید در آینده بچه‌دار شوید، می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد. تأثیر شیمی درمانی بر رابطه جنسی و باروری مسئله‌ای است که می‌تواند مدیریت شود. منجمد کردن تخمک و یا اسپرم، صحبت با یک  روانشناس برای مدیریت روابط جنسی و استفاده از روش‌های مناسب پیشگیری از بارداری از راه‌های مدیریت تأثیر شیمی درمانی بر روابط جنسی و باروری است.